alpinista

11 grudnia obchodzimy Dzień Terenów Górskich

Obchody Międzynarodowego Dnia Terenów Górskich są doskonałą okazją do podnoszenia świadomości na temat gór i ich znaczenia. To również przypomnienie, jak ważne jest docenianie przyrody w naszym codziennym życiu. Niezależnie od tego, czy góry są dla nas bliskim otoczeniem, czy odległym celem podróży, warto zastanowić się nad ich rolą w globalnym ekosystemie.

11 grudnia został ogłoszony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ Międzynarodowym Dniem Terenów Górskich, patronat nad jego obchodami objęła Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (FAO). Po raz pierwszy święto obchodzono w 2003 roku;, jaki przyświecał Zgromadzeniu podczas powoływanie tego święta, było zwrócenie uwagi świata na znaczenie terenów górskich oraz na ich problemy – większe niż przeciętnie koszty zaopatrzenia i usług, infrastruktury, transportu i energii.

Obszary górskie są bardzo wrażliwe na zmiany klimatyczne, odlesienie, degradację terenu oraz klęski żywiołowe, urbanizacje i eksploatacje zasobów.
W Polsce dodatkowe zagrożenia związane są z turystyką. Niewłaściwe zachowania turystów, takie jak schodzenie ze szlaków czy korzystanie z quadów i motocykli, prowadzą do niszczenia roślinności, erozji gleby oraz zakłóceń ekosystemów.

Góry są istotnymi centrami różnorodności biologicznej, geologicznej, krajobrazowej i kulturowej, a także gospodarczej.

Tereny górskie mają ogromne znaczenie zarówno dla lokalnych społeczności, jak i dla całej planety. Oto kilka przykładów:

  1. Dostarczanie wody: Górskie regiony są źródłem większości wód pitnych na świecie. Rzeki i strumienie, które wypływają z gór, zasilają jeziora, rzeki i zbiorniki wodne, zapewniając wodę dla milionów ludzi.
  2. Bioróżnorodność: Góry są domem dla wyjątkowych ekosystemów i bogatej bioróżnorodności. Wiele gatunków roślin i zwierząt występuje tylko w górach, co czyni je niezwykle ważnymi dla ochrony przyrody.
  3. Zrównoważony rozwój: Górskie regiony są źródłem wielu zasobów naturalnych, w tym drewna, minerałów oraz surowców rolnych. Zrównoważona gospodarka górska może przyczynić się do rozwoju lokalnych społeczności i ochrony środowiska.
  4. Kultura i tradycja: Góry mają wielkie znaczenie kulturowe dla wielu społeczności, które żyją w ich otoczeniu. Tradycyjne praktyki, sztuka i języki tych społeczności są często silnie związane z ich górskim środowiskiem.
  5. Turystyka: Tereny górskie przyciągają turystów z całego świata, oferując różnorodne możliwości aktywności na świeżym powietrzu, takie jak wędrówki, narciarstwo, wspinaczka czy obserwacja dzikiej przyrody. Turystyka górska przyczynia się do lokalnej gospodarki, ale także stawia wyzwania związane z ochroną środowiska.
  6. Retencja: Górskie lasy pełnią funkcję retencyjną, zatrzymując wody opadowe, co obniża niebezpieczeństwo powodzi a także osuwisk.

Pomimo, że w Polsce góry zajmują mniej niż 10% powierzchni kraju, mamy trzy duże i znacząco odrębne przyrodniczo łańcuchy górskie – Sudety, Góry Świętokrzyskie oraz najwyższe i najbardziej rozległe – Karpaty. W polskiej części Karpat utworzono aż sześć parków narodowych: Babiogórski PN, Tatrzański PN, Pieniński PN, Gorczański PN, Magurski PN oraz Bieszczadzki PN.
Na terenie Związku Gmin Dorzecza Wisłoki znajduje się Magurski PN.

Aby zachować walory przyrodnicze i krajobrazowe a także dziedzictwo kulturowe Karpat 22 maja 2003 r. w Kijowie przyjęta została Ramowa Konwencja o ochronie i zrównoważonym rozwoju Karpat. Jej stronami obok Polski są Bułgaria, Czechy, Rumunia, Serbia, Słowacja i Ukraina. Konwencja Karpacka została ratyfikowana przez Polskę w roku 2006. Celem konwencji jest prowadzenie wszechstronnej polityki i współpraca na rzecz ochrony i zrównoważonego rozwoju Karpat dla poprawy jakości życia, wzmocnienia miejscowej gospodarki i społeczności lokalnych oraz zachowania walorów przyrodniczych i dziedzictwa kulturowego tego obszaru.

W górach realizowanych jest również wiele projektów z zakresu czynnej ochrony przyrody. Od wielu już lat wiadomo, że ochrona przyrody polegająca po prostu na powstrzymaniu się od ingerencji w ekosystemy – jest niewystarczające.

Jak możemy dbać o górskie obszary?
Każdy z nas może odegrać rolę w ochronie górskich terenów i ich ekosystemów. Oto kilka porad:

  1. Odpowiedzialne zachowanie: Korzystaj z szlaków turystycznych, szanuj przyrodę i nie zostawiaj śmieci.
  2. Edukacja: Dowiedz się więcej o górskich ekosystemach, ich znaczeniu oraz zagrożeniach. Dziel się tą wiedzą z innymi, aby zwiększyć świadomość na temat ochrony gór.
  3. Popieranie lokalnych inicjatyw: Wspieraj lokalne produkty i usługi, które przyczyniają się do zrównoważonego rozwoju górskich regionów.
  4. Uczestnictwo w działaniach: Angażuj się w działania na rzecz ochrony środowiska w swojej okolicy. Możesz uczestniczyć w sprzątaniu, sadzeniu drzew czy innych inicjatywach.

Góry to miejsce do którego bardzo często uciekamy od naszych codziennych problemów i trosk. Pamiętajmy, że to właśnie nasze czyny mogą pozwolić na to byśmy mieli dokąd wracać!